Europa's chipambitie: ASML cruciaal in miljardenplan tegen VS-dominantie
Veldhoven, vrijdag, 27 juni 2025.
De Europese Unie wil met een investering van €43 miljard de afhankelijkheid van Amerikaanse chiptechnologie verminderen. ASML, het Nederlandse bedrijf dat een sleutelrol speelt in de productie van geavanceerde chipmachines, staat centraal in deze ambitieuze strategie. Lukt het Europa om de concurrentie aan te gaan en een leidende positie in de wereldwijde halfgeleidermarkt te veroveren? De inzet is hoog voor de Nederlandse hightech sector en de toekomst van ASML.
De geopolitieke context van de Chips Act
De Europese Chips Act komt voort uit een groeiende bezorgdheid over de afhankelijkheid van de EU van halfgeleidertechnologie uit de Verenigde Staten en Azië [1]. De wereldwijde verschuivingen in toeleveringsketens, aangewakkerd door geopolitieke spanningen, maken halfgeleiders tot een strategisch goed [7]. De EU wil met deze wet haar technologische soevereiniteit vergroten en haar positie in de wereldwijde economie versterken [1]. De actie is ook een reactie op de Amerikaanse inspanningen om de technologische opkomst van China in te dammen, wat de concurrentie in de sector verder aanscherpt [2].
ASML’s cruciale rol en technologische voorsprong
ASML, gevestigd in Veldhoven, speelt een sleutelrol in de Europese chipindustrie en de ambities van de Chips Act [1]. Het bedrijf heeft een bijna-monopolie op extreme ultraviolet (EUV) lithografie, een technologie die essentieel is voor de productie van geavanceerde chips [1][8]. Deze technologische voorsprong maakt ASML onmisbaar voor zowel de huidige als de toekomstige chipindustrie. ASML blijft innoveren en werkt aan de ontwikkeling van de volgende generatie chiptechnologie, waardoor het bedrijf zijn positie in de wereldwijde markt verder verstevigt [8].
Economische implicaties en mogelijke handelsconflicten
De Europese Chips Act heeft aanzienlijke economische implicaties, niet alleen voor de EU, maar ook voor de Verenigde Staten. De EU streeft ernaar om haar productiecapaciteit te vergroten en minder afhankelijk te zijn van Amerikaanse technologie [1]. Dit kan leiden tot handelsspanningen, vooral als de EU haar eigen industrie beschermt door middel van tarieven of andere handelsbelemmeringen. De deadline van 9 juli 2025 voor EU-VS-gesprekken is cruciaal; als er geen overeenkomst wordt bereikt, dreigen de EU met $95 miljard aan vergeldingsheffingen [1].
Politieke manoeuvres en internationale samenwerking
De politieke ontwikkelingen rond de halfgeleiderindustrie zijn complex en omvatten verschillende internationale spelers. De Verenigde Staten proberen China’s technologische partnerschappen tegen te gaan, onder meer door samenwerkingen met de Verenigde Arabische Emiraten en Saoedi-Arabië [2]. Projecten zoals Stargate, een samenwerking tussen de VS en de VAE op het gebied van AI, roepen echter ook nationale veiligheidsvragen op in het Amerikaanse Congres [2]. De EU moet navigeren door dit complexe web van internationale betrekkingen om haar chipambities te realiseren.
Taiwan’s model voor veerkracht
Taiwan, een leider in de halfgeleiderindustrie, biedt een interessant model voor Europa. Taiwan’s succes is niet alleen gebaseerd op subsidies, maar op een ecosysteem waarin de overheid en de markt samenwerken [7]. Nauwere samenwerking tussen Europa en Taiwan kan de wederzijdse veerkracht versterken [7]. Taiwan’s ervaring laat zien dat het opbouwen van duurzame technologische capaciteit meer vereist dan alleen financiële steun; het gaat om het creëren van een samenhangend ecosysteem.