Nederlands chipleiderschap onder druk: miljarden nodig voor behoud positie

2025-06-06 politiek

Den Haag, vrijdag, 6 juni 2025.
Ondanks de aanwezigheid van ASML en NXP, staat de Nederlandse positie in de halfgeleiderindustrie onder druk. Het ministerie van Economische Zaken waarschuwt voor toenemende internationale concurrentie. Een consortium van 64 bedrijven biedt het ChipNL innovatieprogramma aan, met een private bijdrage van €315 miljoen. Minister Beljaarts benadrukt dat Nederland niet kan wachten op de Europese Commissie. Er is actie nodig om de strategische autonomie te waarborgen. Project Beethoven voorziet in een investering van €2,51 miljard om het vestigingsklimaat te verbeteren en 38.000 technisch geschoolden op te leiden.

Strategische urgentie en overheidsbeleid

Minister Beljaarts waarschuwde al in mei voor toenemende internationale concurrentie en geopolitieke spanningen in de chipindustrie [1]. De minister benadrukt dat de R&D-positie, het verdienvermogen en de economische weerbaarheid van Nederland onder druk staan zonder extra inzet [1]. Er is een plan om tot 2030 €450 miljoen beschikbaar te stellen, gevolgd door een structurele bijdrage van €80 miljoen per jaar [1]. De Nederlandse overheid heeft samen met acht andere EU-lidstaten de European Semicon Coalition opgericht [1]. Sinds september 2023 gelden er strengere exportregels voor geavanceerde chip productiemachines [1].

Brainport en de halfgeleiderindustrie

De Brainport regio, met Eindhoven als epicentrum, speelt een cruciale rol in het Nederlandse halfgeleider ecosysteem [1][GPT]. ASML, gevestigd in Veldhoven, is een wereldleider in de productie van chipmachines [1][2]. De groei van de sector vereist tienduizenden extra woningen, betere bereikbaarheid en meer technisch talent in de regio [1]. Er zijn plannen om 62.000 nieuwe woningen te bouwen in de regio Eindhoven tot 2030 [1]. Daarnaast is er een plan om 38.000 extra technisch geschoolde mensen op te leiden op MBO-, HBO- en WO-niveau [1].

Innovatie en samenwerking

Het ChipNL innovatieprogramma, aangeboden door een breed consortium, vertegenwoordigt een aanzienlijke private bijdrage aan de sector [1]. Begin 2025 is Semicon Board Nederland opgericht, een platform met vertegenwoordigers van topbedrijven zoals ASML, NXP en VDL, kennisinstellingen en betrokken ministeries [1]. Er wordt gewerkt aan een sectoragenda om de basis te leggen voor een concurrerende en duurzame halfgeleiderindustrie richting 2035 [1]. De 24e editie van de Precisiebeurs vindt plaats op 12 en 13 november 2025 in Den Bosch, waar topspelers en oplossingen op het gebied van precisietechnologie samenkomen [3].

Quantumtechnologie en toekomstige groei

Quantumtechnologie wordt gezien als een sleuteltechnologie die radicaal nieuwe producten en diensten mogelijk maakt [5]. Het Quantum Delta NL programma ontvangt €615 miljoen van het Nationaal Groeifonds [5]. De ambitie is om binnen zeven jaar een toonaangevend Europees kenniscluster te ontwikkelen [5]. Dit programma beoogt een bijdrage van €5 tot €7 miljard aan het bruto binnenlands product (BBP) en het creëren van 30.000 hoogwaardige Nederlandse banen op de lange termijn [5]. De markt voor quantumtechnologie wordt geschat op meer dan 65 miljard USD in de komende twintig jaar [5].

Bronnen

halfgeleiderindustrie chipnl