Asml's groeiplannen in gevaar door stikstofcrisis?
Eindhoven, zondag, 11 mei 2025.
De uitbreiding van ASML in Eindhoven, cruciaal voor de Europese chipindustrie, loopt vertraging op. Ondanks een investering van 2,5 miljard euro, bedreigen het stikstofbeleid en problemen met het elektriciteitsnet de groei. Voormalig CEO Peter Wennink suggereerde zelfs dat ASML de regio zou kunnen verlaten. Lukt het Nederland om deze cruciale speler te behouden en Europa’s positie in de halfgeleiderindustrie veilig te stellen?
Brainport in de ban van de chipindustrie
De Brainport regio, met Eindhoven als kloppend hart, is een broedplaats voor technologische innovatie [1]. ASML, een cruciale speler in de halfgeleiderindustrie, heeft plannen om tegen 2030 in omvang te verdubbelen en 20.000 extra medewerkers aan te nemen [1][2]. Deze groei is essentieel voor het behouden van Europa’s concurrentiepositie in de wereldwijde chiprace [1]. De Nederlandse overheid steunt deze ambities met een investering van 2,5 miljard euro via Operatie Beethoven [1][3]. Deze financiële injectie moet de Brainport regio verder ontwikkelen en de groei van ASML faciliteren [1].
Stikstofbeleid en infrastructuur als spelbrekers
Ondanks de positieve ontwikkelingen, staan de uitbreidingsplannen van ASML onder druk door het Nederlandse stikstofbeleid [1][3]. De stikstofregelgeving bemoeilijkt bouwactiviteiten, wat de realisatie van nieuwe ASML-faciliteiten kan vertragen [2][3]. Daarnaast vormen vertragingen in de aanleg van het elektriciteitsnet een bedreiging voor de groei [1]. Een stabiele en toereikende energievoorziening is van cruciaal belang voor de productieprocessen van ASML. Jeffrey Cooper, voormalig ASML medewerker, waarschuwt dat de VS of Taiwan de leiding in de chipindustrie graag overnemen als ASML vastloopt [1][2][3].
Politieke en economische gevolgen
De potentiële vertraging van ASML’s groei heeft aanzienlijke politieke en economische gevolgen. De Nederlandse overheid staat voor de uitdaging om een balans te vinden tussen milieudoelstellingen en het stimuleren van economische groei [2]. Het stikstofbeleid, hoewel bedoeld om de natuur te beschermen, kan onbedoeld leiden tot het verlies van een belangrijke speler in de halfgeleiderindustrie [1]. De concurrentiepositie van Nederland en Europa in de chipindustrie komt hierdoor in gevaar. Het is daarom van groot belang dat er snel een oplossing komt die zowel de natuur als de economie ten goede komt.
Onderwijs en innovatie cruciaal voor de toekomst
ASML en andere hightech bedrijven houden de nieuwste prognoses voor het onderwijs in de Brainport regio nauwlettend in de gaten [1]. Deze prognoses voorspellen een aanzienlijke toename van het aantal studenten in technische vakgebieden [1]. Onderwijsinstellingen in de regio bereiden zich voor op deze groei door hun faciliteiten uit te breiden en meer docenten aan te werven [1]. Een expert in onderwijsplanning benadrukt dat de Brainport regio proactief moet inspelen op de veranderende onderwijsbehoeften om aan de vraag van de hightech industrie te voldoen [1].
De chiprace en geopolitieke spanningen
De ontwikkelingen rondom ASML spelen zich af in een context van toenemende geopolitieke spanningen. Er zijn berichten dat Huawei ASML zou hebben vervangen door een eigen EUV-lithografiemachine [2][3]. Daarnaast zou China de toegang tot ASML en TSMC hebben afgesneden, wat een verstoring van 75 miljard dollar zou veroorzaken [2][3]. Deze gebeurtenissen onderstrepen het strategische belang van de halfgeleiderindustrie en de noodzaak voor Europa om zijn positie te versterken. De plannen van de regering Trump om de regels voor de export van AI-chips te wijzigen, met ingang van 15 mei, laten zien dat de concurrentie tussen de VS en China toeneemt [4].