Nederlandse chipsector onder druk: hoe behouden we de koppositie?
Eindhoven, woensdag, 18 juni 2025.
De Nederlandse chipindustrie, cruciaal voor de wereldeconomie, staat voor een grote uitdaging. Geopolitieke spanningen en tekorten bedreigen de positie. De afhankelijkheid van internationale handel maakt de sector kwetsbaar. Vera Janssen (TNO) stelt dat de supply chain ontworpen is op vrijhandel, niet op importtarieven. Lukt het Nederland om zijn unieke ecosysteem rondom ASML en Brainport Eindhoven te behouden? De VS hebben bijvoorbeeld een tekort aan ingenieurs om een complete industrie draaiende te houden. Nederland investeert in de Brainport regio om de hoogwaardige industriële productie te waarborgen.
Internationale samenwerking en specialisatie
De chipindustrie is sterk afhankelijk van internationale samenwerking [1]. Elk land focust op zijn expertise, waardoor onderdelen vaak meerdere keren de grens overgaan [1]. Deze specialisatie maakt de sector efficiënt, maar ook kwetsbaar voor geopolitieke spanningen [1][6]. Importtarieven en handelsconflicten vormen een bedreiging voor de supply chain [1]. Roger Dassen, financieel directeur van ASML, benadrukt het belang van een ‘vrije passage’ van componenten binnen de chipketen [1]. Zonder de juiste materialen, zoals fotolak, zijn zelfs de meest geavanceerde machines van ASML nutteloos, aldus Erwin Kessels, hoogleraar Technische Natuurkunde aan de TU Eindhoven [1].
Brainport Eindhoven als innovatiehub
Het ecosysteem rond ASML in Brainport Eindhoven is uniek en moeilijk te kopiëren [1]. Vera Janssen (TNO) benadrukt dat het innovatietempo in Brainport ongeëvenaard is [1][6]. De Nederlandse overheid investeert via project Beethoven in de Brainport regio om de hoogwaardige industriële productie te waarborgen [1]. ASML draagt bij aan een nieuwe cleanroom bij de TU Eindhoven [1]. NXP Semiconductors, met het hoofdkantoor in Eindhoven, speelt eveneens een belangrijke rol in dit ecosysteem [4]. Het bedrijf is actief in diverse markten, waaronder de automotive, industriële en IoT-sector [4].
Politieke en economische invloeden
De Verenigde Staten en Europa proberen meer van de chipsector aan te trekken om de geopolitieke afhankelijkheid te verminderen [1]. Micron Technology kondigde recent aan ongeveer 200 miljard dollar te investeren in binnenlandse halfgeleiderproductie en onderzoek [7]. Dit plan omvat het creëren van ongeveer 90.000 directe en indirecte banen [7]. Micron is van plan een extra investering van 30 miljard dollar, inclusief de bouw van een tweede toonaangevende geheugenfabriek in Idaho [7]. Dergelijke ontwikkelingen kunnen de concurrentieverhoudingen binnen de chipindustrie veranderen [alert! ‘the exact implications are not specified in the source’]. Fundamenteel onderzoek blijft cruciaal voor de chipindustrie, aldus professor Kessels [1].